Skolyoz (Omur Eğriliği) Hakkında Merak Ettiğiniz Her Şey

Merhabalar ben Ali Varlı, Denizli Fizyorad Cerrahi Tıp Merkezi’nde Ortopedi Doktoru olarak görev yapmaktayım. Hastalarım bana skolyoz hakkında oldukça fazla soru sordukları için bu konuda bir makale yazmak istedim. Eğer daha farklı sorularınız varsa yorumlar kısmından bana sorabilirsiniz.

Skolyoz nedir, sorusunun en temel yanıtı omurga eğriliğidir. Omurgayı bir köprü olarak düşünebilirsiniz. Başımızdan bacağımıza kadar vücut ağırlığımızın üçte ikisi omurgalarımız tarafından taşınmaktadır. Normalde düz olan omurganın sağ veya sol tarafa eğilip, S veya C harflerine benzer bir görünüme sahip olduğu rahatsızlığa skolyoz denir.

Skolyoz Belirtileri Nelerdir?

Bir diğer adıyla omur eğrisi belirtileri:

1. Bir omzun diğerinden yüksekte olması (Omuz Asimetrisi)
2. Bir kalçanın diğerinden yüksekte olması (Kalça Asimetrisi)
3. Omurgada gözle görülür eğrilik (Eğri Omurga)
4. Başın konumu, omurganın konumuna tam ortalı olmaması
5. Vücut gövdesinin sağ veya sol tarafa eğilim göstermesi
6. Bel kıvrımının sağ tarafa veya sol tarafa belirgin şekilde kıvrılması
7. Eğilme pozisyonunda dururken, sırtın belirli kısmında kaburgaların çıkıntı oluşturması

Her ne kadar yukarıda sıralanan maddelerden bazıları gözle görülebilir olsa bile, genellikle bu durumlar muayene sırasında tarafımca tespit edilmektedir. 

Denizli ortopedi doktoru olarak beni tercih etmeniz halinde yapacağım muayeneler sayesinde, sizlerin omurga sağlığı hakkında net bir teşhis yapabilirim. 

Skolyoz En Sık Kimlerde Görülür?

Skolyoz belirli etkenlere ve durumlara bağlı olarak sıklıkla görülebilen bir rahatsızlıktır. Ancak şunu belirtmekte de fayda var ki; bu rahatsızlık her yaşta ve her cinsiyette gözlemlenebilmektedir. Her ne kadar herkeste gözlemlenebilen bir rahatsızlık olsa bile, bazı kişilerde, diğer hastalara nazaran daha fazla gözlemlenir.

Omur eğriliğinin daha fazla gözlemlendiği kişiler:

1. Ergenlik Döneminde Olan Çocuklar:

Özellikle 10 ila 15 yaş arasındaki çocuklarda omurgada eğrilik başlangıcı sık sık gözlemlenmektedir. Rahatsızlığın ilerlememesi adına, bir an önce doktora gidilmeli ve sorunun olası çözümleri tartışılmalıdır. 

10 ila 15 yaşındaki kişiler arasında bu rahatsızlığın sıklıkla görülme nedeniyse; bu yaşta olan kişilerin hızlı bir biçimde kas gelişimi ve büyümesi yaşamasıdır.

2. Kız Çocuklarında Erkek Çocuklara Göre Daha Fazla:

Kız çocuklarında görülen skolyoz oranı, erkek çocuklara nazaran daha fazladır. Aynı zamanda hastalığın ilerlemesi de kız çocuklarında daha yüksek oranla meydana gelmektedir.

3. Ailenin Rahatsızlık Geçmişi ve Doğumsal Anomaliler:

Rahatsızlığın görülme sıklığını artıran diğer unsurlar arasında; ailenin hastalık geçmişi ve doğumsal anomaliler yer almaktadır. Kimi bebekler doğdukları andan itibaren skolyoz rahatsızlığıyla dünyaya gelmektedirler. Bu duruma sebep olan olaysa; bebeğin omurgasının anne karnında yanlış gelişmesidir. 

Ailesinde rahatsızlık geçmişi olan kişiler, omur eğrisi adı verilen rahatsızlığa, diğer kişilere nazaran daha fazla yakalanma riskini taşırlar. 

Skolyoz Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Skolyozun tedavi süreci, omurganın eğrilik derecesine ve diğer önemli etkenlere göre değişkenlik gösterir. Denizli fizik tedavi doktoru Şerife Yoldaş Aslan ile rahatsızlığın tedavisinde farklı yöntemler kullanmak mümkündür. 

Ameliyatsız Skolyoz Tedavisi Mümkün Mü?

Evet, ameliyat olmadan da skolyoz rahatsızlığını tedavi etmek mümkündür. Birazdan sizlere bahsedeceğim 4 ana tedavi yöntemi arasında bulunan 3 tedavi yöntemi, cerrahi müdahaleye gerek kalmadan rahatsızlığın ilerlemesini durdurmak da veya rahatsızlığın gerilemesine olanak sağlamaktadır.

Genel olarak rahatsızlık 4 farklı şekilde tedavi etmekteyim. Tedavi için uyguladığım yöntemler sırasıyla aşağıdaki gibidir:

1. Gözlem ile Tedavi

Gözlem ile tedavi yöntemi, omur eğriliği 20 dereceden daha az olan çocuklar/ergenler ve de eğrilik derecesi 40-50 derecenin altında olan yetişkinler için uygun gördüğüm yöntemdir. Bu yöntemde hastalarımı düzenli olarak röntgen çekimiyle takip eder ve gerekli önlemleri alırım. 

Röntgen çekimlerini 4 ay ila 6 ay arasında bir süreçte tekrarlarım. Bunun nedeniyse rahatsızlığın kontrol altına alındığına emin olmaktır. 

2. Korse Tedavisi

Korse tedavisi, skolyoz rahatsızlığı olan kişilerde sıklıkla kullandığım bir diğer tedavi türüdür. Bu tedavi türüne uygun olan hastaların omurgasında olan eğrilik 20 ila 40 derece arasındadır. Korse tedavisi genellikle çocuk ve ergenlere yani henüz büyümesi tamamlanmamış olan kişilere uygundur.

Tedavi için en uygun korseyi, hastanın skolyoz durumuna göre belirlerim. Tedavi sırasında korsenin günlük kullanım miktarı 16 ile 23 saat arasındadır. Bu tedavinin temel amacıysa; omurda bulunan eğriliğin ilerlemesini durdurmak veya iyi ihtimalle bu eğriliğin azalmasını sağlamaktır.

Korse tedavisinde çoğunlukla 3 tip korse kullanılır. 

Bunlardan ilki; Boston Korsesi olarak bilinir. Boston Korsesi gövdenin alt kısmını kapsayarak, omurda bulunan eğriliği düzeltmeyi hedefler. İkinci tip korseyse; Milwaukee Korsesi’dir. Milwaukee Korsesi, gövdenin tamamıyla birlikte boynu da kapsamaktadır. Bu korse genellikle daha yüksek eğrilik oranlarına sahip olan kişilere verilir. Sonuncu ve üçüncü korse tipiyse; Charleston Bending Korsesi olarak bilinir. Bu korse tipi yalnızca geceleri yatarken kullanılmaktadır.

3. Fizik Tedavi ve Egzersiz

Eğrilik oranları hafif olan hastalarıma fizik tedavi ve egzersiz önerisinde bulunmaktayım. Yapılacak olan fizik tedavi egzersizleri, omurganın esnekliğini artırmakta, kasları güçlendirmekte ve de duruşu düzeltmektedir. 

4. Cerrahi Tedavi

Skolyoz tedavisi arasında en ciddi olanı cerrahi tedavi yöntemidir. Cerrahi müdahalelerle yapacağım tedaviler için eğrilik oranın 45 ila 50 derecenin üzerinde olması ve ilerleme riski bulunması gerekmektedir. Aynı zamanda eğrilik oranı tek başına bu tedavi yöntemi için uygun değildir. Aynı zamanda hastanın solunum yolu rahatsızlıkları, ağrı ve benzeri ciddi semptomlara da sahip olması gereklidir.

Omur eğriliği için birden fazla sayıda ameliyat yöntemi bulunmaktadır. Hastamı tedavi ettikten sonra, cerrahi müdahaleyi gerekli görürsem onun için en doğru olan tedavi yöntemini seçmekteyim.

Skolyoz Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Skolyoz tedavi edilmezse, zamanla bir dizi sağlık sorununa yol açabilir. Daha önceki gözlemlerime ve bilimsel verilere baktığım zaman rahatsızlığın tedavi edilmediğinde çok ciddi sağlık sorunlarına yol açtığını gözlemlediğimi rahatlıkla söyleyebilirim.

Öncelikli olarak ağrıdan başlayalım. Skolyoz tedavi edilmediği zaman, hastaların sırt ve bel bölgelerinde oldukça ciddi oranda ve sürekli ağrılar meydana gelebilmektedir. Hatta eğer hastalık ilerlerse rahatsızlığa sahip olan kişinin gündelik aktivitelerini bile kısıtlayacak bir seviyeye ulaşması mümkündür.

İkinci olarak deformiteleri ele almak istiyorum. Omur eğrisinin derecesi arttıkça -diğer bir değişle hastalık ilerledikçe- vücutta belirgin deformiteler oluşabilir. Deformite olarak adlandırdığımız rahatsızlıksa; kemiklerde meydana gelen eğilme veya şekil bozukluklarıdır. Skolyoz tedavi edilmediğinde oluşan deformiteler genellikle; omuz ve kalçaların asimetrik durmasına, göğüs kafesinin şeklinin yamuk olmasına sebebiyet verebilir. 

Üçüncü olarak solunum ve kardiyak problemleri de rahatsızlık tedavi edilmediğinde gözlemlenmektedir. Bu durumlar eğriliğin derecesinin oldukça yüksek olduğunda gözlemlenir. Eğrilik seviyesi arttığı zaman, göğüs kafesinin kapasitesi azalmaktadır. Göğüs kafesinin kapasitesi azaldıkça akciğerler ve kalp normal fonksiyonlarını yerine getirirken zorluk yaşar.

Dördüncü olarak azalan fiziksel kapasiteyi ele alalım. Hastalık tedavi edilmediği zaman fiziksel aktiviteler sırasında kişi daha çabuk yorulur. Aynı zamanda kişide esneklik kaybı ve genel fiziksel hareket yapma kapasitesi de ciddi oranda sınırlanmaktadır.

Beşinci olarak nörolojik problemler gelmektedir. Nörolojik problemler hastanın omuriliği üzerinde baskı oluşmasından dolayı ortaya çıkar. Bu problemlerin sebep olabileceği bazı sorunlar ise; bacaklarda güçsüzlük, kişinin his kaybı yaşaması veya idrar kaçırma olarak gözlemlenmektedir.

Son olarak psikolojik etkiler, tedavinin gecikmesi veya tamamen düşünülmemesi durumunda sıklıkla gözlemlediğim etkilerdir. Psikolojik etkiler, kişinin vücut şeklinin bozuk olmasından dolayı, kişinin özgüven problemleri yaşamasına sebep olur. Özgüven probleminin ise beraberinde depresyon ve anksiyete gibi sorunlara yol açabildiği bilinmektedir.

Kaynaklar

Skolyoz – Vikipedi (wikipedia.org)

Journal of Anatolian Medical Research » Submission » Skolyoz Sınıflaması (dergipark.org.tr)